dall' Italiano al Dialetto Bośàc'
Digitare una parola o una frase da tradurre in dialetto.
Tròpa gràzia
TRÒPA GRÀZIA
Adès ai dìs ai dìs dol tèep ca le cambiàat, ca l'è ca pü cóma 'n bòt ma se 'n va a vidìi bée gh'era la sùa a 'na òlta.
Vöi cüntaf sǜ la stòria de quànca en de 'na estàat sücia e sèca (1) 'l piöeva ca da quài mìis e sǜ àach a San Salvadù la pastüra e i pràc' i'era órmài tüc' brüśegac' dal süc' ca l'era.
Ghè ca pü negüu
Non c'è più nessuno
Ghè ca pü negüu
Ià tàcàat sü ol capèl al cióot
e 'l campàc' defò dala stàla,
üu a la ölta ià smorsàat 'l föoch
i vèc' cüstödi dei nòs löoch.
Dala pasiù di lóor pà ià 'mparàat,
de chìi òm coli pezzi ai genöc' süli bràghi de velü,
e dal capèl stramüsciàat,
dali scarpi gròsi coli stachéti, al ghè nè ca pü.
Iè finìic' chi da li rüghi, da li crèpi süli màa
e ol müus dal sùul scarmuntìit
ca col’sò scàgn e 'l sadèl en màa,
i 'ndava a muisc li vachi 'ndèl pràat fiurìit.
Chi custödi che lasü i’è cresüuc',
chè la tèra ià mai bandunàat,
quata acqua ià idüut pasàa sòta i pùuc',
a caminàa dal nàs dol sùul al tramónt,
sü 'ndi sentéer de chèl mónt...
Géet ca düur ià tügnüut,
ià mai molàat fìn ca ià püdüut,
chèl dì ca iè partìit
'na cröos ‘nfilsada 'ndèl cör ià sintìit.
Ghè sarà pü i àngei cüstodi
sü 'ndè chìi pràac' e bösch,
‘n chili stàli, 'n chili bàiti
ca'l par òrmai tüt fösch.
I fiöi vignüut grànc',
lasü i và óntera despèss,
ma i ghà curüut réet al progrès,
iscé ià fàc' la cà in pianüra,
parché a vìif sü 'n chìi mùuc',
l'era ignüda sèmpre püsé düra.
Ci siamo ridotti così per una chimera - Canzone di Germano Melotti
aiguàl
s.f.
roggia che partiva dal fiume Livrio e passava in mezzo ai prati sotto loc. Zapelat fino a congiungersi all'Adda sotto loc. Caselle
La móntàgna deli stéli ca iè réet a dàgió
La montagna delle stelle cadenti
èco 'na stòria 'nventàda, ambientada sǜ 'ndèna móntàgna de cuntadìi còi sóo animàai.
La móntàgna deli stéli ca iè réet a dàgió
Sǜ 'ndèli spóndi grandiósi dol mùut Amàar, 'nghée ca l' ària la seva dè pèsc e i cràp li uspitaua lìchen argentàac', 'l nàseua 'na pìscena bàita cuntadìna.
Chiló 'l vìveua ol nòno Leo, 'n óm cò li màa rügóśi cóma la rǜsca dè 'n véc’ pèsc e la sùa tenǜda 'n pìscen mond dèla natüra 'nghée ca la vìta la pulsaua èn armunia.
Ol protagunista pǜsé ciacerù l'era 'l Berto, 'n véc’ bósc cò 'n sénso gùz dèl' batǜdi e 'na braüra da miga crèt 'ndèl truàa sèmpre i pàscoi pǜsé suculénc'. 'N dì, 'ntàat ca l'era 'ntènt a maià scià l' èrba trà i cràp là sentüut 'n früscio stràa.
L'era Mimì, 'na bólp rósa cò 'na gàla biànca sǜl còl ca' la córeua cò 'n' ària strimìda.
"Berto vén debòt, 'l fiǜm lè réet a süga!" - là sclamàat Mimì, ntàat ca'l sarnegàua - "ghè ca pǜ 'n fìl d' acqua par pudì bìif."
Berto, sebée pèrplès là ca esitàat e 'l ghà respundǜut: "preòcupet ca Mimì, ò vìst vargót dè stràa stanòc’, al ghè 'n véc’ póz smentegàat èn fónt àla vàl, sóo mì cóma sè pó ruà iló.
'Nsèma 'l bósc e la bólp i se mès èn màrcia. 'Ndèl pèrcórs ià 'ncuntràat òtri paeśàa dèla móntàgna:
- Ciara, 'na végia càora biànca dèla maśù ca' cò 'l sò bèśolàa 'ncagnìit la riciàmaua l'atensiù di òtri animàai;
- Marta, 'na pégora gióena e purósa ma dotada dè 'n'òregia ecèzionàal ca' la sènteua a dòs li vibraziù dol teré e li óos lóntàni di camósc;
- Grisù, 'l gàal dèla tenǜda ca' cò la sùa óos squilànt al desedàua tǜc’, al lüus dèla dómàa, ma ca' chèsta òlta lè rèstàat èn silènsi travaiàat par la mancànsa dè acqua.
Iè rüàac' al póz, 'n véc’ scérsc dè sàs cüerciàat dè mǜs~c’ ma l'era quaśi a sèch. Berto però, 'l se regordàat deli stòori ca' 'l nòno Leo 'l ghè cüntáva sǜ: "Sóta la preda pǜsé grànda, al ghè 'na stèla réet a dàgió", la mormoràat daparlüu, " 'na stèla ca' la ghà durmìit par sécoi."
Cò i sṍö źòcoi Berto là pruàat a spostàa la gròsa preda. Al ghe lè faua ca. Mimì sènsa ülil lè 'ndàc' apröof e cò 'n cólp balòs dè mǜus 'l ghà ruàat a fàla brǜscàa dè fianch e sót al se urìit 'n pìscen böc' da 'ndua là cuminciàat a bóifò 'n fiòt dè acqua frèsca cóma 'na sorgènt ca' la móntàgna la gheva tegnǜut piacàat par 'mbèlpóo.
L' acqua la scóreva a 'mpinìi 'l léc’ süc' dol torènt e a töià la sìit a tǜc’. Ol cuntadìi, curüut-iló al riciàm dè 'l Berto, là idüut la scéna con maravéia e piaśé. Là carèzàat, 'ntàat cal grignàua, 'l bósc, la bólp e la gióena pégora.
Da chèl dì la vìta sǜ 'ndèla móntàgna, deli stéli ca iè réet a dàgió, lè cambiàda.
I animàai, ünìc' da chèsta vèntüra, ià 'mparàat a vaidàs. Aa ol cuntadìi Leo, a vidìi 'l lègam trà i sṍö animàai e l' acqua, la capìit la 'nteligènsa di sṍö paeśàa.
E ògni òlta ca' 'na stèla la dàva gió, la ğéet dol lṍöch, la diśeva ca' l'era üna deli soréli dèla stèla réet a dàgió ca' la gheva slavàat 'l fiǜm.
'N scrìt da règordàa dè cóma l'armunia e la colaboraziù i pödés portàa acqua e speransa àa 'ndi lṍöch pǜsé amàr dèla tèera.
Gné da tórt gné da resù as ghe ca da fas méet ‘n presù.
Ne da torto ne da ragione bisogna farsi mettere in prigione
Caterina de la val
Caterina de la val, leva sü ca'l canta ‘l gàal
Canta ‘l gàal e la galina, leva sü ti Caterina
Caterina dal coral, leva sü ca 'l canta ol gàal
Canta ‘l gàal e la galina, leva sü ca l’e matina
