dall' Italiano al Dialetto Bośàc'
Digitare una parola o una frase da tradurre in dialetto.
Fáa sǜ ól ciù
FÁSÜ ÓL CIÙ
Chi dì ca se fàva sǜ ‘l ciù en del mìis de féorèr, iera dì de festa e de pùra ‘mséma, par nùu redès.
Ol coldarìi dèla pulènta
Il paiolo della polenta
OL COLDARÌI DÈLA PULÈNTA
Tanto càar te me sée, coldarìì da la pulènta,
con la tua forma de ram, rodónda, lüsènta;
come 'n sùul te me scòldet, sura al fööch,
a vardàt te me fée amàa amó püsé i mée lööch,
chi lööch ‘ndùa, ti, da rè te sempre fac’ ,
còl sfamàa generaziù a pulènta e lac’;
sensa de ti la miseria la sarìs stacia chèvezza,
per mèret tò, ‘sga mèss sǜ ‘na pèzza!
E a-ca dèss, coldarìi, quan’ ca te dupéri,
par mì l’è sempri ‘na gran fèsta, disi sül séri:
te ‘mpinisi de acqua, te méti sura la pigna,
te pizzi sóta coi vidisciù de la mia vigna,
e dopo ‘n momènt, l’acqua vìta la ciapa,
prüma a piàa, ‘na bùla ògni mòrt de papa,
quasi coma sa l’és vargógna da fàss idìi,
e à-lato come ‘n furmighèer ca ‘spö ca tignìi;
giónti gió la sàal, pèna 'n branchèl,
a piàa öidi gió la farina dal sachèl:
en póo de bramada, en póo de fiorèt,
ca sempri tegni de scòrta ‘ndèn casèt,
e sùbet cuminci a mès-ciala col tarai ,
parché i grùmoi, la düarìs ca fai;
quai òlti a màa ricia e quai a manvèrsa,
par n’ùrascia la giri e la pirli, bèla fèrsa:
ecco, se sènt già en bèl prüfümìi,
ca coma ‘n fiór al ve sǜ dal coldarìi:
la pulènta l’è prónta, sè pü da ‘speciàa,
curìi, la 'mprüni, sentés gió a maiàa!
boréla
s.f.
piroetta
La Rusina e l'Orco
Rosina e l'Orco
LA RUSINA E L’ORCO
'Na scióra la völeva fà 'na tórta par i söo, ma la ghéva ca la padèla par fàla cṍös.
Ilùra là mandàat la fiṍla Rusina a fasla prèstàa da üu ilò apröf, 'n diaoleri d'èn omasciù ca i lè ciamava Orco, 'mbèlpóo sü de èta, ca'l ghéva tàac' atrezi e strümènc' par fàa tüc' i laóràa.
L'Orco al ghèla dàcia ontéra ma al ghà racomandàat dè ridagla 'nréet co'na fèta dè tórta sedenò al se sarìs 'nrabiàat.
La màma dèla Rusina dòpo vì cüśinàat la tórta la lagàat 'na fèta 'ndèla padèla e là dìc': <<Rusina, quanca te gharée òia ripòrtech la padèla al chèl omàsc ma stà atènta a mìga pèrt o fàs robàa chèl tòchèl dè tórta>>.
Ma la rèdèśa, 'ntàat ca la caminava réet al sentéer, al ghè ügüut fam e là maiàat 'l tòchèl de tórta sènsa rispètàa la promèsa fácia al omasciù e a chèla fácia àla màma.
Par mìga presentàs còla padèla ṍida, la rèmàat sü da gióbàs 'na bòiascia dè vàca e coli màa a'la fàcia scià a fórma dè triangól èn manéra ca'l parés propi 'na fèta dè tórta con sura 'l cicolàat.
Quànca l'Orco al se 'ncurgiüut dèla bidùnada, lè 'ndàc' sǜ tǜti li füri e la decìdüut dè fàghèla pagàa.
'Na sìira, ca'l pà e la màma dèla Rusina i'era 'ndac' ià de cà, 'ntàat ca la rèdesa la durmìva 'ndèl sò camirìi süzura, l'Orco là rót 'l védro dè 'na fanèstra e lè ndàc' ditè èn cà 'ndèla cüśìna.
Cola óos gòsa là desedàat la rèdèśa: "Rusina sóo sǜl prǜm scalìi, sóo réet a ruàa, chìi ca la maiàat la mia fèta dè tórta?"
<Sóo ca stàcia mì ! Pà, màma sveglia ca lè scià chèl diaoleri d'èn omasciù>; la osaàat la s-citìna con tàata puura.
Ma l'omasciù li 'ndavasǜ amò: "Rusina sóo sǜl segónt scalìi, chìi ca la maiàat la mia fèta dè tórta? sà te me cüntèt sü coma lè stàacia, te perdonaróo".
<La me dàcia gióbàs e ilà maiàda i cagnù>; là ghà dìc' la s-ciata.
"Rusina sóo sǜl tèrs scalìi, chìi ca la maiàat la mia fèta dè tórta?"
<Al ma la robàda la bólp>.
L' Orco dapé al ghè dìs: "Rusina sóo sǜl quàrt scalìi, chìi ca la maiàat la mia fèta dè tórta? sà tè me'l dìset ca te maiaróo".
Ilùra la Rusina dòpo uìch dìc' taati báli la decìdüut dè confesàa: <Embée, l'ò maiàda mì, adès tò dìc' ol giùst, te preghi maièm ca>.
Ma l'Orco , ca l'era ruàat sünsóm àla scàala, al ghè dìs: "Sicóme gnàa tì te mantegnüut la promèsa, fóiscé a mi"; la brancàat la Rusina e al sè lè maiàda 'ndèn bucù.
Móràal dèla fàola (filógna): Sèmpri rispetàa i acòrdi e mài cǜntasǜ báli
