De me regòrd, la mama
di Anna Gherardi - 2018
regòrd, s.m. --> ricordo | de sti àgn, de me regòrd = mi ricordo dei tempi passati
regordàs, v. intr. --> ricordarsi | miga regordàs dala bùca al nàas = non ricordare niente
Voce di Anna Gherardi
Trìi bèi regòrd cüntac' sǜ en asènt = tre bei ricordi raccontati bene
De me regord la mama ascolta la registrazione
Ai dis ca nu ‘n se regorda ca nient de quant ca ‘nsera piscegn, disém sota i 3 agn; ma a mi, al me par da regordàs vargot.
vedi amó la mia mama, nóma la facia; la me varda coi öcc bei e ‘l suriis sü n’dèla buca; la gha sü in’ onda 'ndi cavei da ‘na part e la trescia girada 'ntoren a la crapa.
A dii la verità la mama l’era ‘n poo balögia, ma la gheva en bèl vardaa e a mi la me pareva pó bèla, bèla ca püsé bèla d’iscé al ghe n’era ca d’otri.
‘Notra roba de quant ca seri piscinina l’è ‘n vecc da la barba bianca, longa sentàat gió sü ‘n d’ina baaca defó da la cà de l’ava sü ‘ndi Cùp. Me regordi ca nient d’otro de lüu, ma vargüu ai m’a dic’ ca l’era ol zio Bórtol; ma lüu l’e mort quanca mi ghevi dùu agn….
Me regordi à de quant ca la mama la s’e rumpida la gamba.’l me par amò da ‘idila ca la vée ‘ngió da la scala de legn con la maa ricia tacada al pasamaa dèla scala e con la maa 'nversa la dupera ‘na stampela, la gamba col gèss la pó ca tuca gió bas, ma ilura podevi vìch, fosbée, quatro u cinch agn.
De me regord ol pa ascolta la registrazione
Quant ca ‘l pà al ruava a cà la sira al se sentava gió ‘ndèla bàaca de la cüsina e ‘l trava fó i scarpù e mi ‘ndavi de corsa a remach scià i zocoi.
I era zocoi de legn ca l’fava sü luu con en tochèl de legn de frasen: quanca l’eva truaat ol tochèl che ‘ndava bee al l’e dulava e po’ lè laorava col scalpèl par dach la forma e dopo al ghe 'nciodava sü en tochèl de tomèra coi ciudii dal legn par quatà gió ‘l pè sü sura e po a denaz.
I scarpù ‘nveci ai go ie fava sü ol scarpulii.
Ai gheva sota li stachèti parche ieva po ca da rompes iscé debot; e quant ca li se rompeva aiè portava ia ‘del Penoni a fali giüstaa.
(a proposet del Penoni al me ne vee ‘n meet una ca la po fac' grignaa abot la mama e’ pa: al me seva rumpiit la popoola e mi gho dicc' a la mama: am le porta ia ‘n del Penoni a fala giustaa? )
La popoola ca ghevi ilura la se ciamava Gilda, al mo leva portada ol Bambin e la mama la gheva fac' sü en bèl pedagnii a fior, na camisèta bianca e ‘n gilirii con la lana ca l’eva po vansat dei scalfaròcc ca la gheva fac’ al pà.
Püsè inaz en di agn la m’eva ‘nsegnàat a ca mi a fà i scalfaròcc: se laora sü ‘nde 4 gügi da fa colsa, chili corti, se mèt sü li magi sü ‘nde trèi gügi e con la quarta se li tö gio par laorali.
Sen fà doi dal ricc e doi d’anvers e s’va inaz de la longheza ca se ol.
Quant ca se rua gio ‘ndèl pè s’a da ciapaa noma li magi del tasèl con doi gügi e s’le fa gio d’anric seraat (üna s’la fa e üna s’la to gio sensa fala).
Li otri magi s’a da lagali sü ‘ndéli otri doi gügi e dopo s’ie dupera par fa ol sü sura del pè;
s’a da cresen na quaiuna da li doi part par dach la forma dol pè. Dopo s’a da faa ol scalfii. E da ültem se taca ol tasèl a la part denaz dol pè e se taca sü ol scalfii tüt atoren con la gügia da la lana.
Ina brava femma l’eva da vès buna da fa gio i scalfaròcc par tüta la famiglia e po a da giüstai quanca i se rompeva
I pos-c’ en ghe ca i se lìora püsé i’è ol deret e la punta del pée.
Finca l’iè noma liiss s’ei menda, ma quant ca ‘l sè fa ité ‘n böcc s’e da refaa gió ol scalfii e ol tasèl.
L’è par chèst ca’l scalfaròt se’l fa ca gio tüt en den toch.
Ol tasèl e ‘l scalfii a s’ghei cüsis sü dopo: iscé as po descusii e cambiaa gio quanca l’è necesari.
De me regord la sliza ascolta la registrazione
D’envèren quanca l’eva fiocaat i rèdès ai giügnava de fó a tiràs li boci de niif.
An se lagava dagió coi brasc slargàac’ par vidi la nosa forma sü 'ndèla niif e 'nse müsürava chi ca l’era püsé olt
Dopo me faava la sliza; sü'n dèl slitii quac’ cal ghe ne stava sü e i cülmartei ca se fava…..
Ilura al vegneva sempre gio acqua réet a li rogi e quanca l’era propi fréc’ prüma de fiocaa al se fava sü ol glasc tüt atoren a la rogia, sura i sass, atoren ai fii de l’erba u an quai bacèt. Nu am ie toleva gió e m’iè sciüsciava come s’ai fodéss carameli.
Quali olti la rogia la se stupava, al vegneva fo l’acua e la pasava gio réet al pràat e de nòcc col frécc la gelava: ilura sé ca l’era bèl fa la sliza sura al glasc, se ‘ndava püée a fort.
Nuu rédèsi am gheva sü ol pedagn (li femmi li duperava caach li braghi ilura), sóta ‘l pedagn li colsi longhi de lana, ma li ruava ca sü 'ndèla vita come chili de adèss; iera tacadi sü al maglii con ‘n alastec con taac’ böc’ e duu butù, üü sü ‘ndèl maglii e üu sü ‘ndela colsa.
Sal te pasava gio le cólsi te cambiavet böc’ sü 'ndèl alastec, ma li cülati i era sempre descuerciadi, siché i era sempri moreli dal frécc parché a fa la sliza am dava gió dal slitii e 'n s'era sempre col cül sü 'ndèla glasc o 'n mèzz a la niif.
Dopo i te n’cüsina sè li trava pó fó e s’ie fava sügaa sura la pigna 'ntaat ca ‘se scoldava i pee denaz al föoc.