dall' Italiano al Dialetto Bośàc'
Digitare una parola o una frase da tradurre in dialetto.
L'acqua
L’acqua
Dal 65 al 70 % del nostro corpo è fatto di acqua, dunque non è sbagliato dire che l’acqua è la nostra vita.
Dal sesantacinch al setanta par cent de nuu an sé fac’ de aqua, siché l’è ca sbagliat dii ca l’aqua l’è la nosa vita.
L’acqua la se fa capii
L’acqua la se fa capii e ‘l mont l’è viif par so meret:
La paràbola dèl Natáal
La parabola del Natale
LA PARÀBOLA DÉL NATÀAL
Ècco la sèrva del Signóor, genuflèsa:
“Ciàpi èn paròla la Tua promèsa”.
Iscé Maria la ghéva respundüut
a l’àngel Gabriéle, par Lée ignüut.
Èn verità la s’éra ‘n póo strimìda,
àa sa tüta la facènda i l’éva ca capìda;
ma iscé grant l’éra de la Sua fede òl confòrt
ca l’arìs ‘mpinìit tüt òl Màr Mòrt!
Ma àdess ca ‘l Bambìn l’è nàat,
iscé bèl, biànch e rós, desarmàat …
còma èn somèlech ‘n del sò scervèl
la idüut ‘nciodàat a ‘na cróos l’Agnèl!
Ma ‘l Bambìn ca gió ‘ndèla prisìif al posàva,
già èn bèl sógn meraviglióos al sognàva:
al sognàva da portàa i söo fiöi èn Paradìis,
réet al sentéer dèl sò Calvari già decìis!
E a tüc’ i söo fradéi tanto amàac’,
specialmènt i pusé déboi e malàac’,
e a chi ca da pòoch iéva perdüut e
persóni cari ca ‘nsèma iéva vivüut,
‘sta pàrabola èn sógn al ghe regordàva:
“Ghéra èn cagnù ca a strùz l’andàva,
l’èra réet a murìi e l’éva pùra …
ma ‘n dè ‘na farfala al se svegliàat a bunùra!”
La metàfora ca ‘l Signór al mà donàat,
la piaca ité ‘n sée èn mesàc’ criptàat:
sa la cumbinaziù truée miga còl scervèl
… duperée la féde còma grimandèl !
Bùn Natàal
Paolo Piani
pantegàna
(pantegàni), s.f.
ratto, grosso topo di fogna
La móntàgna deli stéli ca iè réet a dàgió
La montagna delle stelle cadenti
èco 'na stòria 'nventàda, ambientada sǜ 'ndèna móntàgna de cuntadìi còi sóo animàai.
La móntàgna deli stéli ca iè réet a dàgió
Sǜ 'ndèli spóndi grandiósi dol mùut Amàar, 'nghée ca l' ària la seva dè pèsc e i cràp li uspitaua lìchen argentàac', 'l nàseua 'na pìscena bàita cuntadìna.
Chiló 'l vìveua ol nòno Leo, 'n óm cò li màa rügóśi cóma la rǜsca dè 'n véc’ pèsc e la sùa tenǜda 'n pìscen mond dèla natüra 'nghée ca la vìta la pulsaua èn armunia.
Ol protagunista pǜsé ciacerù l'era 'l Berto, 'n véc’ bósc cò 'n sénso gùz dèl' batǜdi e 'na braüra da miga crèt 'ndèl truàa sèmpre i pàscoi pǜsé suculénc'. 'N dì, 'ntàat ca l'era 'ntènt a maià scià l' èrba trà i cràp là sentüut 'n früscio stràa.
L'era Mimì, 'na bólp rósa cò 'na gàla biànca sǜl còl ca' la córeua cò 'n' ària strimìda.
"Berto vén debòt, 'l fiǜm lè réet a süga!" - là sclamàat Mimì, ntàat ca'l sarnegàua - "ghè ca pǜ 'n fìl d' acqua par pudì bìif."
Berto, sebée pèrplès là ca esitàat e 'l ghà respundǜut: "preòcupet ca Mimì, ò vìst vargót dè stràa stanòc’, al ghè 'n véc’ póz smentegàat èn fónt àla vàl, sóo mì cóma sè pó ruà iló.
'Nsèma 'l bósc e la bólp i se mès èn màrcia. 'Ndèl pèrcórs ià 'ncuntràat òtri paeśàa dèla móntàgna:
- Ciara, 'na végia càora biànca dèla maśù ca' cò 'l sò bèśolàa 'ncagnìit la riciàmaua l'atensiù di òtri animàai;
- Marta, 'na pégora gióena e purósa ma dotada dè 'n'òregia ecèzionàal ca' la sènteua a dòs li vibraziù dol teré e li óos lóntàni di camósc;
- Grisù, 'l gàal dèla tenǜda ca' cò la sùa óos squilànt al desedàua tǜc’, al lüus dèla dómàa, ma ca' chèsta òlta lè rèstàat èn silènsi travaiàat par la mancànsa dè acqua.
Iè rüàac' al póz, 'n véc’ scérsc dè sàs cüerciàat dè mǜs~c’ ma l'era quaśi a sèch. Berto però, 'l se regordàat deli stòori ca' 'l nòno Leo 'l ghè cüntáva sǜ: "Sóta la preda pǜsé grànda, al ghè 'na stèla réet a dàgió", la mormoràat daparlüu, " 'na stèla ca' la ghà durmìit par sécoi."
Cò i sṍö źòcoi Berto là pruàat a spostàa la gròsa preda. Al ghe lè faua ca. Mimì sènsa ülil lè 'ndàc' apröof e cò 'n cólp balòs dè mǜus 'l ghà ruàat a fàla brǜscàa dè fianch e sót al se urìit 'n pìscen böc' da 'ndua là cuminciàat a bóifò 'n fiòt dè acqua frèsca cóma 'na sorgènt ca' la móntàgna la gheva tegnǜut piacàat par 'mbèlpóo.
L' acqua la scóreva a 'mpinìi 'l léc’ süc' dol torènt e a töià la sìit a tǜc’. Ol cuntadìi, curüut-iló al riciàm dè 'l Berto, là idüut la scéna con maravéia e piaśé. Là carèzàat, 'ntàat cal grignàua, 'l bósc, la bólp e la gióena pégora.
Da chèl dì la vìta sǜ 'ndèla móntàgna, deli stéli ca iè réet a dàgió, lè cambiàda.
I animàai, ünìc' da chèsta vèntüra, ià 'mparàat a vaidàs. Aa ol cuntadìi Leo, a vidìi 'l lègam trà i sṍö animàai e l' acqua, la capìit la 'nteligènsa di sṍö paeśàa.
E ògni òlta ca' 'na stèla la dàva gió, la ğéet dol lṍöch, la diśeva ca' l'era üna deli soréli dèla stèla réet a dàgió ca' la gheva slavàat 'l fiǜm.
'N scrìt da règordàa dè cóma l'armunia e la colaboraziù i pödés portàa acqua e speransa àa 'ndi lṍöch pǜsé amàr dèla tèera.
A la Madóna Candelòra da l’ènvèren ...
Alla Madonna Candelora dall'inverno siamo fuori, ma se piove o soffia il vento per quaranta giorni si torna dentro; piovere o no, quaranta giorni dobbiamo aspettare
La camisa dol prevet
‘l Batista ‘l gha robat la camisa al prevet e il dì dopo ‘l l’ha ‘ncuntrat par la strada:
_ bundì Batista, coma la va ?
_ la va bée ma l’è ‘n póo larga de col
_ a mò una de li töi
_ no, scior preòst, sta òlta l’è una de li söi.
