dall' Italiano al Dialetto Bośàc'
Digitare una parola o una frase da tradurre in dialetto.
La Rosi
La Rosi
Magàri nóma la Rosi la pödarés consólam, ma àa lée l'è diventáda nóma 'n regòrd; sé pür duls.
La Rosi l'è stàcia 'na sücüra compàgna par divèrs àgn, ma cundivìis 'nsema piasé e dolóor; la fàc' àa dói ólti.
La ghà dàc' làc’ frésch a tǜc’ i mée, tǜc’ i dì, dendómàa e dènsìra.
'Nteligèeta, 'na totola, la coréva réet dapartüt; a òlti viziàda ma sèmpri scià adòs.
L'era 'na càora dè móntàgna.
Töcia da caorèt par güstala a la marènda de pasqua, l'è ügnüda 'na compàgna dè ventüra.
La belèza dèl mè dialèt
La bellezza del mio dialetto
LA BELÈZA DEL MÈ DIALÈT
Adès ve cünti parché òl mè dialèt
l’è iscé duls e bèl , quasi perfèt
e a l’italiàa, cari fradéi,
al ghè fà la barba e i cavéi.
Lüu, sènsa sprecàa, tüt al dìs,
con pochi paróli tüt al ciarìs,
e par tüti li situaziù
sèmpri al gha pronta la suluziù!
Öli fàa n’esempi ca i pó capìi
tüc’ chi ca i me sta chiló a sintìi,
sìes ca iàbes fàc’ l’università
sìes ca i ghè n’àbes ca üut la pusibilità.
Sa ‘n rèdes cola mama l’è a spàs
e lée con li amisi mai pù la tàs,
e lüu a ‘n cèrto punto al sé stufìs,
al ghe tira òl pètacol e ‘l ghe dìs:
“ mama, ‘n và ca a cà ?”,a piàa piàa, 1)
ma lée la cùntinua a ciacolàa,
e dòpo èn gran pèz sènsa risültàat,
(… pórèt, i le préga sènsa vès scoltàat …),
sa ‘l fós èn cità, n’òtra paròla al tacarìs,
‘na paròla ca òl concèt la rinforsarìs:
“ancóra” l’è òl vòcabol ca ‘n pü l’arìs ruàat,
èn mèz a la frase, sutulineàt!
‘nvéci nùu Bosàc’, par risparmiàa,
la negaziù me la slónga fina a Milàa:
al pòst de “mama, ‘n và ca a cà ?”
me ósa: “mama, ‘n và caaaaaaaaaaaaach a cà?” 2)
ca dàla bùca l’è cóme ‘na scarica de mitràia,
òl rümóor de mila ràc’ sùra la pàia,
ü chèl d’èn cöör ca ‘l betéga da l’emuziù,
ü senò chèl d’èn tratóor èn aceleraziù!
Èe capìit adès parché òl mè dialèt,
par mi al val püsé del Scióor Prefèt,
e parché iscé tàat al mè paées ghe tégni
ca ‘l cambiarìs gnàa par èn chìlo de castégni ?
NOTE: 1) ‘n và ca a cà? – non andiamo a casa?
2)’n và caach a cà – non andiamo ancora a casa?
tìsega
(tìsighi), agg.
tisica
La móntàgna deli stéli ca iè réet a dàgió
La montagna delle stelle cadenti
èco 'na stòria 'nventàda, ambientada sǜ 'ndèna móntàgna de cuntadìi còi sóo animàai.
La móntàgna deli stéli ca iè réet a dàgió
Sǜ 'ndèli spóndi grandiósi dol mùut Amàar, 'nghée ca l' ària la seva dè pèsc e i cràp li uspitaua lìchen argentàac', 'l nàseua 'na pìscena bàita cuntadìna.
Chiló 'l vìveua ol nòno Leo, 'n óm cò li màa rügóśi cóma la rǜsca dè 'n véc’ pèsc e la sùa tenǜda 'n pìscen mond dèla natüra 'nghée ca la vìta la pulsaua èn armunia.
Ol protagunista pǜsé ciacerù l'era 'l Berto, 'n véc’ bósc cò 'n sénso gùz dèl' batǜdi e 'na braüra da miga crèt 'ndèl truàa sèmpre i pàscoi pǜsé suculénc'. 'N dì, 'ntàat ca l'era 'ntènt a maià scià l' èrba trà i cràp là sentüut 'n früscio stràa.
L'era Mimì, 'na bólp rósa cò 'na gàla biànca sǜl còl ca' la córeua cò 'n' ària strimìda.
"Berto vén debòt, 'l fiǜm lè réet a süga!" - là sclamàat Mimì, ntàat ca'l sarnegàua - "ghè ca pǜ 'n fìl d' acqua par pudì bìif."
Berto, sebée pèrplès là ca esitàat e 'l ghà respundǜut: "preòcupet ca Mimì, ò vìst vargót dè stràa stanòc’, al ghè 'n véc’ póz smentegàat èn fónt àla vàl, sóo mì cóma sè pó ruà iló.
'Nsèma 'l bósc e la bólp i se mès èn màrcia. 'Ndèl pèrcórs ià 'ncuntràat òtri paeśàa dèla móntàgna:
- Ciara, 'na végia càora biànca dèla maśù ca' cò 'l sò bèśolàa 'ncagnìit la riciàmaua l'atensiù di òtri animàai;
- Marta, 'na pégora gióena e purósa ma dotada dè 'n'òregia ecèzionàal ca' la sènteua a dòs li vibraziù dol teré e li óos lóntàni di camósc;
- Grisù, 'l gàal dèla tenǜda ca' cò la sùa óos squilànt al desedàua tǜc’, al lüus dèla dómàa, ma ca' chèsta òlta lè rèstàat èn silènsi travaiàat par la mancànsa dè acqua.
Iè rüàac' al póz, 'n véc’ scérsc dè sàs cüerciàat dè mǜs~c’ ma l'era quaśi a sèch. Berto però, 'l se regordàat deli stòori ca' 'l nòno Leo 'l ghè cüntáva sǜ: "Sóta la preda pǜsé grànda, al ghè 'na stèla réet a dàgió", la mormoràat daparlüu, " 'na stèla ca' la ghà durmìit par sécoi."
Cò i sṍö źòcoi Berto là pruàat a spostàa la gròsa preda. Al ghe lè faua ca. Mimì sènsa ülil lè 'ndàc' apröof e cò 'n cólp balòs dè mǜus 'l ghà ruàat a fàla brǜscàa dè fianch e sót al se urìit 'n pìscen böc' da 'ndua là cuminciàat a bóifò 'n fiòt dè acqua frèsca cóma 'na sorgènt ca' la móntàgna la gheva tegnǜut piacàat par 'mbèlpóo.
L' acqua la scóreva a 'mpinìi 'l léc’ süc' dol torènt e a töià la sìit a tǜc’. Ol cuntadìi, curüut-iló al riciàm dè 'l Berto, là idüut la scéna con maravéia e piaśé. Là carèzàat, 'ntàat cal grignàua, 'l bósc, la bólp e la gióena pégora.
Da chèl dì la vìta sǜ 'ndèla móntàgna, deli stéli ca iè réet a dàgió, lè cambiàda.
I animàai, ünìc' da chèsta vèntüra, ià 'mparàat a vaidàs. Aa ol cuntadìi Leo, a vidìi 'l lègam trà i sṍö animàai e l' acqua, la capìit la 'nteligènsa di sṍö paeśàa.
E ògni òlta ca' 'na stèla la dàva gió, la ğéet dol lṍöch, la diśeva ca' l'era üna deli soréli dèla stèla réet a dàgió ca' la gheva slavàat 'l fiǜm.
'N scrìt da règordàa dè cóma l'armunia e la colaboraziù i pödés portàa acqua e speransa àa 'ndi lṍöch pǜsé amàr dèla tèera.
Andáa ‘n piàzza a ciapáa...
Andare in piazza a prendere consigli e tornare a casa a fare come si vuole
